2021 – rok warzyw i owoców?

Organizacja Narodów Zjednoczonych do spraw Wyżywienia i Rolnictwa (FAO) ogłosiła rok 2021 rokiem warzyw i owoców. Jednocześnie warzywa i owoce należą do produktów, które jako konsumenci wyrzucamy najczęściej, a straty w tym sektorze odnotowywane są praktycznie na każdym etapie produkcji żywności od tzw. pola do stołu. Jak wynika z badań PROM przeprowadzonych przez Instytut Ochrony Środowiska-Państwowy Instytut Badawczy i Szkołę Główną Gospodarstwa Wiejskiego, w Polsce rocznie w koszu ląduje blisko 5 mln ton żywności, z czego za blisko 3 mln ton tych strat odpowiadają konsumenci. To doskonały czas na podniesienie świadomości na temat problemu, jakim jest marnotrawstwo, szczególnie tych łatwo psujących się produktów.

Straty i marnotrawstwo powstają w całym łańcuchu żywnościowym, począwszy od zbiorów poprzez przetwórstwo, sprzedaż, na gospodarstwach domowych kończąc. W produkcji podstawowej straty sięgają rocznie 749,48 tys. ton żywności a najwięcej z nich, bo aż 64%, generuje sektor owocowo-warzywny. W produkcji roślinnej do głównych przyczyn tego zjawiska należy nieprawidłowe przechowywanie surowców tuż po zbiorach. Na etapie przetwórstwa straty sięgają 753,63 tys. ton, z czego sektor przetwórstwa owoców i warzyw generuje około 13%. Straty w tym ogniwie często związane są z obszarem zaopatrzenia surowcowego, np. niespełniającą wymogów jakością surowców, nierzetelnymi dostawcami a przede wszystkim specyfiką surowca oraz sezonowością. Natomiast w zakładach gastronomicznych problem marnotrawstwa żywności kształtuje się na poziomie 56,554 tys. ton i w głównej mierze związany jest z procesem przygotowywania posiłków oraz przeszacowaniem porcji wydawanych potraw. W obiektach handlowych, gdzie straty wynoszą 336,987 tys. ton, główna przyczyna strat warzyw i owoców to utrata ich świeżości, często na skutek nieodpowiedniego przechowywania.

Tutaj warto zatrzymać się chwilę dłużej, bo choć same sklepy nie marnują specjalnie dużo w porównaniu do innych ogniw, to w największym stopniu właśnie one wpływają na postawy konsumenckie. Z jednej strony kreują popyt, a z drugiej wymagają od producentów, poza bezpieczeństwem produktów, ich odpowiedniej jakości handlowej np. odpowiedniego wyglądu warzyw i owoców. Konsumenci i sklepy działają jak naczynia połączone, sklepy sprowadzają żywność, którą kupują konsumenci, a konsumenci kupują, taką jaka dostępna jest w sklepie. Ci ostatni często szukają jędrnych pomidorów, żółtych bananów w kiściach, niepomarszczonych jabłek, czy kształtnych marchewek. To powoduje, że np. tzw. ?brzydkie owoce? są odrzucane chociaż są tak samo zdrowe i zdatne do spożycia z punkt widzenia bezpieczeństwa. Jednak w świecie, w którym 868 milionów ludzi cierpi z powodu głodu, marnowanie jedzenia na podstawie estetyki jest nie do przyjęcia z etycznego punktu widzenia. Konsumenci powinni mieć możliwość kupna ?brzydkiego produktu?, który co prawda nie spełnia norm estetycznych, ale jest bezpieczny i tak samo pożywny jak ten perfekcyjny. Sprzedawanie ich po niższej cenie mogłoby być również korzystne dla uboższych konsumentów.

Jak dowodzą badania SGGW przeprowadzone w gospodarstwach domowych, warzywa i owoce znalazły się na drugim miejscu najczęściej wyrzucanych produktów, tuż za resztkami talerzowymi.

Najczęściej wskazywanym powodem wyrzucania żywności w naszych domach jest jej zepsucie (65,2% wskazań). Jako kolejne powody marnowania żywności podawane są odpowiednio: przeoczenie daty ważności (42%), przygotowanie zbyt dużej ilości jedzenia (26,5%), czy zbyt duże zakupy (22,2%). Te same badania dowiodły również, że często nieodpowiednio przechowujemy warzywa i owoce. Wśród najczęściej przechowywanych produktów w polskich lodówkach znalazły się m.in. takie warzywa jak pomidory, cebula, czosnek, banany i ziemniaki ? a więc produkty, które powinny być przechowywane poza lodówką. Odpowiednie przechowywanie odgrywa ogromną rolę w zapobieganiu marnowaniu żywności i minimalizuje ryzyko jej zepsucia. Jak podkreśla FAO, emitowany przez owoce gaz etylenowy przyspiesza dojrzewanie, starzenie i ostatecznie psucie się. Umieszczanie dojrzałych bananów (które emitują dużo etylenu) obok jabłek przyspiesza ich dojrzewanie. Ważną rolę w przeciwdziałaniu zjawisku marnowania warzyw i owoców w naszych domach pełni też odpowiednie planowanie zakupów, posiłków, ale też wykorzystanie warzyw i owoców, które są w domu, a które już nie wyglądają perfekcyjnie.

Choć warzywa i owoce to produkty nietrwałe, to można zadbać o ograniczenie ich strat na każdym etapie z korzyścią dla innych ludzi, dla naszego portfela oraz dla środowiska. Straty i marnotrawstwo żywności przekładają się bowiem na zmarnowane zasoby wody czy energii, które zostały zużyte do wytworzenia danego produktu i przygotowania go do sprzedaży. Dla przykładu, jeśli zapobiegniemy zmarnowaniu tylko jednego jabłka ? oszczędzimy 125 litrów wody, która musiała być zużyta, by to jedno jabłko zostało wyhodowane. Warto zrozumieć, jak ważna jest nasza odpowiedzialność w domach na co dzień - dzięki niej naprawdę niewielkim wysiłkiem możemy ograniczyć gigantyczny problem, jakim jest marnowanie jedzenia, w tym warzyw i owoców. Rok 2021, który FAO określiło rokiem właśnie warzyw i owoców, wydaje się tym bardziej odpowiednim czasem, by zrobić pierwszy krok w tym kierunku.

Projekt jest finansowany przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoje w ramach Programu GOSPOSTRATEG.

Podziel się tym wpisem

Podobne wpisy

Miody – Jakie i na co?

Jaki miód na diecie? Rodzaje i właściwości miodów Miód uznawany jest za bardzo zdrową alternatywę dla cukru. Słusznie – wyróżnia się słodkim smakiem, wyjątkowym aromatem, a także wysoką zawartością związków odżywczych. Należy pamiętać także o wyjątkowych właściwościach prozdrowotnych miodu. Z tych względów miodu nie powinno zabraknąć w codziennej diecie, a co

Read More

Analitycy: wyższe zapasy jabłek w Polsce

Według WAPA (The World Apple and Pear Association), zapasy jabłek w Polsce na początku stycznia 2021 wyniosły 1,37 mln t, co oznaczało wzrost aż o 63,5% rok do roku – informują analitycy rolni PKO BP. Był to jednocześnie drugi najwyższy wolumenowy wynik dla stycznia. Wyższy poziom zapasów dla tego miesiąca

Read More

Pięć nowych odmian ziemniaka

19 stycznia 2021 r. odbyło się posiedzenie Komisji ds. rejestracji odmian ziemniaka. Pozytywnie zaopiniowano pięć odmian tego gatunku, w tym jednej skrobiowej i jednej o fioletowym miąższu.

Read More

Dołącz do naszego newslettera

Zostaw nam swoją opinię

Chętnie dowiemy się, co możemy jeszcze zrobić, aby zakupy u nas były dla Ciebie proste i przyjemne.